#25 [NNHC] Phát Triển Nông Nghiệp Bền Vững Từ Mô Hình Vườn – Ao – Chuồng (VAC) Đem Đến Hiệu Quả Kinh Tế Cao

Ngày đăng: 10:48 18-09-2021 | 1261 lượt xem

Hiện nay, nền nông nghiệp với các sản phẩm được sản xuất từ hình thức trang trại được xem là xu hướng phát triển tất yếu, thúc đẩy sự phát triển bền vững và hiệu quả của nông nghiệp nông thôn. Trong đó, mô hình vườn ao chuồng là hình thức phát triển sớm và đã được rất nhiều địa phương trên cả nước áp dụng, thu được hiệu quả canh tác cao, qua đó đem lại lợi ích kinh tế vượt trội cho các hộ nông dân.

 

 

 

1.  Mô hình vườn – ao - chuồng (VAC) là gì?

Vườn ao chuồng (VAC) là hình thức canh tác nông nghiệp kết hợp cả ba hình thức trồng trọt, chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản. Trong một môi trường có sự tác động qua lại giữa các hình thức trên tạo nên một hệ thống canh tác khép kín. Các thành phần trong mô hình này hỗ trợ lẫn nhau cùng phát triển, thành phần này sẽ cung cấp một phần đầu vào cho thành phần kia. Đây chính là một ứng dụng dựa trên các nguyên lý quan trọng trong canh tác nông nghiệp bền vững.

 

2. Các thành phần trong mô hình vườn ao chuồng

2.1. Vườn

Trong vườn bố trí cơ cấu, mật độ cây trồng thích hợp để tận dụng đất đai, ánh sáng mặt trời và đáp ứng đầy đủ các yêu cầu tiêu thụ khác. Thường sẽ có một hay hai loại cây chính trồng xen kẽ với nhiều loại cây khác có yêu cầu về điều kiện sinh thái khác nhau ví dụ như: Tầng trên là cây ưa ánh sáng, tầng dưới là cây ưa bóng. Chẳng hạn như trồng cam quýt tầng trên còn tầng dưới trồng xen với rau ngót. Hoặc lúc cây lưu niên chưa khép tán thì trồng rau đậu phía dưới, khi cây khép tán thì trồng cây chịu bóng râm.

Góc vườn cạnh bể chứa nước có thể trồng một vài luống rau cải, xà lách, đậu cô ve, một số rau gia vị như tía tô, rau thơm, ớ,… hoặc một số loài cây thuốc thông thường. Nếu là vườn nhân giống, vườn ươm, vườn ghép thì nên đặt gần ao để tiện nước tưới.

 

 

2.2. Ao

Bố trí ao sâu khoảng 1,5 đến 2m, bờ cao đắp cao và kỹ để chống rò rỉ (nếu có điều kiện có thể vỉa gạch). Nên thiết kế hệ thống dẫn nước và tiêu nước khoa học. Xung quanh bờ ao có thể trồng chanh, dưới thấp trồng khoai nước. Không gian được tận dụng để trồng các loài cây leo giàn như bầu, bí, mướp. Tùy diện tích ao và điều kiện thức ăn mà xác định các loại cá nuôi cho thích hợp. Một phần mặt ao nên thả bèo, sen súng hoặc rau muống để nước ao đỡ bị nóng trong mùa hè và lạnh về mùa đông, bè rau bèo con dùng làm chỗ trú cho cá.

 

2.3. Chuồng

Chuồng nuôi gia súc, gia cầm nên được đặt cạnh bếp hay nhà kho và nằm gần ao. Đối với chuồng lợn, nếu gia đình nuôi ít lợn nên làm hai bậc, bậc cao cho lợn ăn và nằm, bậc thấp để chứa phân. Chuồng gà có thể đặt ở phía trên chuồng lợn và chia ô riêng để nuôi gà thịt, ô riêng để nuôi gà đẻ. Cạnh chuồng phải có nền ủ phân và xây dựng hố chứa nước phế thải. Khi ủ phân vào hố ủ phân phải chú ý che chắn kỹ càng.

 

 

3. Đặc điểm của mô hình VAC

3.1. Hệ thống vườn – ao – chuồng là một hệ thống khép kín

Các thành phần vườn, ao và chuồng trong hệ thống vườn ao chuồng có mối liên hệ mật thiết với nhau. Thông thường, trong hệ thống VAC, chuồng gia súc, gia cầm cung cấp phân cho trồng trọt, phân thải cũng được sử dụng làm nguồn thức ăn cho cá nuôi trong ao; ao cung cấp nước phục vụ tưới tiêu và đất bùn (khi vét cải tạo ao) là nguồn bổ sung đất tốt cho toàn bộ cây trong vườn; còn vườn sẽ cung cấp rau phục vụ chăn nuôi.

 

 

 

3.2. Tạo lập hệ sinh thái bền vững

Trong hệ sinh thái vườn ao chuồng cần thực hiện kỹ thuật thâm canh sinh học, sử dụng phân hữu cơ và phân vi sinh, hạn chế đến mức tối đa hóa chất và thuốc bảo vệ thực vật. Tuy không dùng phân hóa học nhưng hệ thống vườn ao chuồng vẫn đạt hiệu quả kinh tế cao nhờ việc sử dụng hợp lý năng lượng mặt trời, nguồn đất đai, mặt nước và cả các chất thải. Bên cạnh đó, hệ thống này không cần đầu tư nhiều (vì không phải mua nhiều phân hóa học, thuốc trừ sâu đắt tiền) mà đem lại năng suất và chất lượng nông sản cao.

Trong vườn trồng nhiều loài cây theo nhiều tầng, trồng xen, trồng gối, cho cây leo lên giàn. Dưới ao nuôi nhiều cá theo các tầng nước khác nhau, lợi dụng đến mức tối đa các nguồn lợi có sẵn như nguồn nước, ánh sáng mặt trời, chất phì trong đất.

 

3.3. Giảm thiểu được tác động đối với môi trường

Nitơ trong phân và nước tiểu gia súc, gia cầm bị vi khuẩn phân giải thành khí amoniac. Trong điều kiện hiếu khí, amoniac biến thành nitrat. Trong điều kiện yếm khí tạo lại tiếp tục biến thành các hợp chất Nitơ bay lên tầng khí quyển, gây ra hiệu ứng nhà kính. Trong hệ thống vườn ao chuồng, phân và nước tiểu của các vật nuôi được dùng để bón cho cây trồng và một phần làm thức ăn cho cá do đó nitơ trong phân sẽ được cây trồng hấp thu và tổng hợp nên thành các chất dinh dưỡng cung cấp cho cây, tiếp đó vật nuôi lại sử dụng cây trồng làm nguồn thức ăn. Như vậy, nitơ sẽ được luân chuyển trong một hệ thống khép kín, từ cơ thể thực vật (cây trồng) sang cơ thể động vật (vật nuôi) và ngược lại. Chính điều này sẽ hạn chế được việc thải nitơ ra ngoài gây ô nhiễm môi trường. Biện pháp kết hợp chăn nuôi với trồng trọt là một biện pháp canh tác nông nghiệp làm giảm thiểu hiệu ứng nhà kính dễ áp dụng và mang lại hiệu quả cao về mặt kinh tế.

Việc này không chỉ bảo vệ môi trường nói chung mà con giúp bảo vệ môi trường và chất lượng nông sản trong hệ thống thống vườn ao chuồng. Nó cũng giống như việc cần thiết phải hạn chế phân bón hóa học và thay thế bằng các loại phân hữu cơ, phân vi sinh để đảm bảo môi trường đất và nước trong hệ thống không bị ô nhiễm các chất hóa học có hại.

Về phần phân hữu cơ, hiện nay đang có rất nhiều loại phân hữu cơ giá rẻ trên thị trường, do đó bà con nên lựa chọn những địa chỉ uy tín để được tư vấn kỹ càng. Bà con có thể tham khảo công ty phân hữu cơ Đắc Việt - đơn vị chuyên cung cấp các loại phân hữu cơ nhật bản tốt cho cây trồng. Để được tư vấn nhanh chóng, hãy gọi ngay số Hotline/Zalo: 09.6869.4544 hoặc liên hệ Website: phanhuuconhat.com nhé!

 

 Xem Ngay: Bảng Giá Phân Hữu Cơ Tại Đắc Việt

 

Với những đặc điểm của mô hình vườn ao chuồng, có thể thấy đây là một mô hình khép kín bao gồm các thành phần có tác động tương hỗ lẫn nhau. Từ sự tương tác giữa vườn, ao, chuồng đã hỗ trợ sự tồn tại và phát triển của từng thành phần, đem lại hiệu quả cao cho mô hình canh tác. Bên cạnh đó, những đặc điểm vượt trội của mô hình này đã thể hiện vai trò cơ bản và quan trọng trong sự nghiệp phát triển nền nông nghiệp bền vững, duy trì hệ sinh thái đa dạng và đảm bảo vệ sinh môi trường, an toàn sức khỏe con người.